-
1 забота
ж1) ( мысль или деятельность) кайгырту, борчылу; мәшәкать, эш2) (уход, внимание) кайгырту, хәстәрен күрү; игътибар•- вот не было заботы! -
2 бесёнок
м; разг.1) уменьш. от бес җен (шайтан) баласы2) (о шалуне, шалунье) шаян, шук ( тиктормас бала турында) -
3 юла
1) ж ( игрушка) бөтерчек, зырылдавык -
4 кайгырту
перех.1) печа́лить, опеча́лить, удруча́ть, сокруша́ть, надрыва́ть ду́шу (се́рдце) (кого-л.)бала хәсрәте ата-ананы кайгырта — го́ре дете́й надрыва́ет се́рдце роди́телей
2) перех.; неперех. забо́титься, позабо́титься, беспоко́иться, ду́мать, трево́житься, проявля́ть/прояви́ть забо́ту (о ком-л., чём-л.); опека́ть, пе́чься (о ком-л., чём-л.) || забо́та, опе́ка, попече́ниедусларың турында кайгырту — забо́титься о друзья́х
сәламәтлек турында кайгырту — забо́титься о здоро́вье
үзеңне кайгырту — ду́мать то́лько о себе́
завод даны турында кайгыртамы ул? — ра́зве он печётся о прести́же заво́да?
3) перех.; неперех. забо́титься, позабо́титься, носи́ться, хлопота́ть (о ком-чём-л.) || забо́та, хло́потыбөтен кирәк-яракны кайгырту — позабо́титься обо всём необходи́мом
баланы врачларга күрсәтү турында кайгырту — хлопота́ть, что́бы ребёнка показа́ть врача́м
-
5 таныклык
сущ.1) свиде́тельство ( как положение акт деятельность); свиде́тельствованиебала таныклыкка ярамый — ребёнок не мо́жет быть привлечён к освиде́тельствованию ( в качестве свидетеля)
2) освиде́тельствование, показа́ние (кого, о чём)таныклыгы дөрес түгел — его́ показа́ния неве́рны
3) удостовере́ние, свиде́тельствотуу турында таныклык — свиде́тельство о рожде́нии
•- таныклык итү -
6 тел ачу
1) начина́ть говори́ть ( о маленьких детях)бала тел ачканда, өлкәннәр дә аңа иярә — когда́ ребёнок начина́ет говори́ть, взро́слые подража́ют ему́
2) см. телен ачу3) (ни турында, хакында тел ачу) заговори́ть ( о чём) -
7 туу
I неперех.1) рожда́ться/роди́ться || рожде́ниебала туу шатлыгы — ра́дость по слу́чаю рожде́ния ребёнка
туу турында таныклык — свиде́тельство о рожде́нии
2) перен. зарожда́ться/зароди́тьсяминдә җылы хисләр туды — во мне зароди́лись тёплые чу́вства
3) возника́ть/возни́кнуть, появля́ться/появи́ться || возникнове́ние, появле́ниеяңа мөмкинлек туды — появи́лась но́вая возмо́жность
4)а) поэт. восходи́ть || восхожде́ние ( небесных тел и явлений)таң туа — восхо́дит (занима́ется) заря́
кояш туды — взошло́ со́лнце
б) наступа́ть/наступи́ть ( о единицах времени)яңа көннәр туа — наступа́ют но́вые дни
5) перен. пробужда́ться/пробуди́тьсятеләк туу — пробужде́ние жела́ния
•- туган ел- туып килү••туганнан бирле — со дня рожде́ния, о́т роду
тумаган тайны дагалау (тумаган тайның билен сындыру) — перестрахова́ться, чрезме́рно опаса́ться, сли́шком ра́но гото́виться к тому́, что вряд ли случи́тся
тумаган туры алаша — с безоснова́тельной наде́ждой на хоро́шее, что мо́жет и не полу́чится
II межд.тумас борын картайган — ирон. молодо́й старика́шка (старичо́к)
на! дисәң - бармый, туу! дисәң - туктамый — ( загадка о времени) ска́жешь ноо! - не ускоря́ется, ска́жешь тпру! - не остана́вливается
-
8 живородящий
-
9 заикаться
-
10 знать
I несов.1) (кого-что, о ком-чём) белү, ишетүзнать (кого-л.) с детства — ( кемне дә булса) кечкенәдән белү
2) ( что) тату, баштан кичерү, күрү•- знать все ходы и выходы
- знать дорогу
- знать меру
- знать не знаю
- знать свое место
- знать совесть
- знать толк
- знать цену
- кто его знает
- не знать веку
- не знать износу
- не знать, куда деваться
- не знать, куда деть себя
- не могу знать II жаксөякләр, аристократлар -
11 крикливый
-ая; -ое1) күп кычкыручан, чәрелдек, елак2) ( резкий) ачы, каты, кискен, үткен (тавыш, авазлар турында)3) перен. кычкырып торган, күзгә ташланып торган -
12 сноси
на сносях прост. — тиздән бәбәйләргә тиеш, тиздән бала табарга тиеш ( көмәнле хатын турында)
-
13 топ-топ
межд.тып-тып; тәпи-тәпи ( нәни бала атлавы турында)
См. также в других словарях:
җан — 1. Идеалистик, дини карашлар буенча: тәнгә тереклек бирә һәм тәннән башка да яши ала дип каралган, тереклек иясенең психик процессларын чагылдырган мәңгелек башлангыч 2. Кешенең эчке дөньясы: аның табигате, кичерешләре, хисләре, уй фикере,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
табу — (ТАБЫЛУ) – I. ф. 1. Кирәкле нәрсәне көтмәгәндә күреп, сизеп, үзеңә алу, файдалану яки аның кайдалыгын хәтерләп кую. Югалган, онытып калдырылган нәрсәне күреп алу. Очрату, тап булу, юлыгу. Югалган яки яшерелгән нәрсәне эзләп, кайдалыгын белү.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үгәй — диал. с. 1. Үз кардәшең, үз каның булмаган, әмма кардәшлеккә кергән (кеше турында әйтелә) үги ата, үги бала, үги кыз, үги малай 2. күч. Чит, ят туган ил дә миңа үги икән. ҮГИ АНА ЯФРАГЫ (ҮЛӘНЕ) – Аскы яктан аксыл кытыршы, өске яктан шома булган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үги — диал. с. 1. Үз кардәшең, үз каның булмаган, әмма кардәшлеккә кергән (кеше турында әйтелә) үги ата, үги бала, үги кыз, үги малай 2. күч. Чит, ят туган ил дә миңа үги икән. ҮГИ АНА ЯФРАГЫ (ҮЛӘНЕ) – Аскы яктан аксыл кытыршы, өске яктан шома булган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хөкем — 1. Кем нәрсә турында фикер, бәяләмә, карар 2. Кешеләр арасында чыккан бәхәсләрне хәл итү һәм җинаятьләрне тикшерү эшләрен башкара торган дәүләт органы, суды (1). Судьялар хөкем килә, торыгыз! 3. Җинаять эшләре һәм һәртөрле бәхәсләрне тикшерү эше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
